Przymus szczepień nałożony przez radę miejską w Wałbrzychu bez należytej podstawy prawnej

Adobe Stock

Liczne kontrowersje wzbudziła uchwała Rady Miasta Wałbrzych zobowiązująca wszystkich mieszkańców do szczepienia przeciwko COVID-19. Radni zaapelowali także do Ministerstwa Zdrowia o podjęcie działań umożliwiających zobligowanie do szczepienia wszystkich Polaków. Ordo Iuris przekazał wojewodzie dolnośląskiemu opinię dotyczącą niedopuszczalności nakładania obowiązku szczepień w drodze uchwały rady gminy.

Na sesji rady miejskiej Wałbrzycha, odbywającej się 29 kwietnia 2021 r., z poparciem 22 spośród 25 radnych oraz przy aprobacie prezydenta miasta, przyjęto uchwałę o obowiązkowym szczepieniu przeciwko COVID-19 wszystkich mieszkańców powyżej 18. roku życia oraz osób pracujących w mieście. Rada Miasta zaapelowała także do Ministerstwa Zdrowia o umieszczenie COVID-19 na liście chorób zakaźnych, aby w konsekwencji objąć obowiązkiem szczepień cały kraj. Liczne wątpliwości wzbudził nie tylko sam fakt nałożenia lokalnego obowiązku szczepienia, ale przede wszystkim posiadanie kompetencji przez radę gminy do uregulowania kwestii obowiązkowych szczepień w drodze aktu prawa miejscowego.

W związku z tym, Instytut Ordo Iuris przekazał wojewodzie dolnośląskiemu opinię prawną w sprawie istnienia przesłanek stwierdzenia nieważności tej uchwały. Analiza wykazała, że uchwała jest w sposób istotny sprzeczna z prawem.  Nie istnieje bowiem podstawa prawna wyposażająca jakąkolwiek radę gminy w kompetencję do unormowania kwestii szczepień.

„Radzie gminy nie przysługują kompetencje do regulowania zagadnień szczepień obowiązkowych. Brak bowiem jakiegokolwiek upoważnienia ustawowego dla rady gminy do określania jakie szczepienia miałyby zostać uznane za obowiązkowe na obszarze danej gminy. Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wskazuje jasno na kompetencję ministra właściwego ds. zdrowia w zakresie ustalania wykazu chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych (art. 17 ust. 10 u.z.z.c.). Ustawa ta, poza kategorią szczepień obowiązkowych, wprowadza także kategorię szczepień zalecanych (art. 20 u.z.z.c.), wskazując z kolei wyraźnie na kompetencję Rady Ministrów w zakresie ustalania wykazu zalecanych szczepień ochronnych (20 ust. 4 u.z.z.c.). Wydaje się więc, że rada miasta Wałbrzych podjęła przedmiotową uchwałę bez podstawy ustawowej wychodząc tym samym poza kompetencję normodawcza ustaloną w art. 40 ust. 1 u.s.g., co jawi się jako istotne naruszenie prawa powodujące nieważność przedmiotowej uchwały” – podkreślono w analizie.

Przygotowana opinia została przekazana przez Instytut Ordo Iuris do Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, który jako organ nadzoru może w ramach kontroli administracyjnej uchylić uchwałę jako niezgodną z obowiązującym porządkiem prawnym.